آيا خشونت قادر است فراتر از خود برود و در ميان انسان‌ها مناسبات انساني برقرار کند؟ ترجمه ي کتاب انسان دوستي و خشونت اثر موريس مرلو پونتي، نزديک به 50 سال پس از انتشار اوليه‌ي آن و همچنين پس از فروپاشي اتحاد شوروي در وهله ي نخست شايد سوال برانگيز باشد. اما بسياري از سوال ها و مسائلي که با انقلاب 1917 در روسيه مطرح شدند و چندين دهه مورد بحث روشنفکران سوسياليست و غير سوسياليست در سراسر جهان قرار داشتند، کماکان و حتي در کشور ما، مستقيم و غير مستقيم، مطرح و مورد جدل هستند و خواهند بود. به ويژه به اين دليل که انقلاب در روسيه و انقلاب‌هاي ديگر نيز موفق به پاسخ گويي قطعي به آن‌ها نشدند و فرايند انقلاب روسيه بر پيچيدگي پرسش ها و تنوع آنها افزود. فروپاشي اتحاد شوروي بسياري از اين مباحث و مباحث مطرح در دوره‌ي پيش از انقلاب 1917 را مجددا مطرح مي کند. از جمله موضوع خود انقلاب روسيه و بحث هايي که در آن زمان بين جناح هاي مختلف مطرح بود. شکست تجربه ي «سوسياليسم واقعا موجود» ذهن جستجوگر را به بررسي عميق در جدل هاي آن زمان وا مي دارد. بي ترديد برداشته شدن بختک اتحاد شوروي از روي انديشه ها و جنبش هاي سوسياليستي و آزادي خواه بايد به فال نيک گرفته شود.