جامعه ايران پيش از اين و در طي قرن ها، جنبش ضدفئودالي را به نمايندگي مزدکيان، خرم دينان، شيعيان و... تجربه کرده بود. گفتمان چپ با تأسيس «حزب عدالت» در قفقاز و مستقر شدن بلشويک ها در روسيه رنگ کمونيسم به خود گرفت. حزب عدالت به «حزب کمونيست ايران» تغيير نام داد و تداوم بخش اين گفتمان در چارچوب مارکسيستي لنينيستي شد. در پي زوال اين حزب در دوره رضا شاه، گفتمان چپ ايران در اين مقطع به ابتکار تقي اراني، نه در چارچوب فعاليت حزبي، بلکه با انتشار مجله «دنيا» و پايه گذاري يک محفل روشنفکري ادامه حيات داد. گفتمان چپ در اين مقطع به جاي ترويح نگاه حزبي به مارکسيسم، در پي بسط مسائل تئوريک و به جاي مخاطب قرار دادن طبقات فرودست، در صدد شناساندن آن به اقشار تحصيلکرده و روشنفکر بود.