روانکاوي امروزه در ايران همچو بازار شامي است که نميتوان در آن غثّ و سمين را از هم تشخيص داد. بسيارند که تحت نام روانکاو بيش از آنکه به آلام روحي دردمندان بپردازند به سوداگري مالي و اميال نازل خود نظر دارند. نويسنده نخست بر آن است تا شرايط ملّي‌ـ‌فرهنگيِ يکچنين پديداري را بلحاظ تاريخي مورد تأمّل قرار داده در افق آن خاصّه به نسبت مخدوش اصحاب قلم با امر خطير زبان بپردازد. چراکه امروزه زبان فارسي مشوب به رابطه‌اي تصنّعي و مملو از ترکيبات «من‌درآوردي» است که هم از زبان کوچه و بازار بدور افتاده و هم از زبان آباء و اجدادمان. زبان کتاب که حاصل تحقيقات و تجارب حرفه‌اي نويسنده در زماني نزديک به نيم‌قرن ميباشد حاکي از آنست که مفاهيم روانکاوي را نميتوان بمثابه کالاهاي لوکسي دانست که گوئي مستقيماً از فرنگ وارد شده‌اند. حال‌آنکه روانکاوي طيّ طريقي است صادقانه که دور از هرگونه تمسک به عقل و خردي خشک و بي‌روح موجب آگاهي قلبي فرد نسبت به سرگذشت، معضلات روحي و حيات باطني خود ميگردد. کتاب حاضر طرحي است مقدّماتي جهت تدوين دايره‌المعارفي جامع‌تر که به مفاهيم روانکاوي پرداخته پيدايش، سوابق، تحوّل تاريخي و بخصوص وجه باليني آنها را مورد مطالعه قرار دهد.