اين کتاب کلا دو بخش است. در بخش اول افکار مولانا با استناد به گفته هاي خود او با نگاه هاي امروزي تبيين شده است. در بخش دوم برخي از داستان هاي معروف مثنوي بر مبناي نظام هاي امروزي علوم انساني و عمدة روانکاوي يونگي مورد تحليل قرار گرفته است. در برخي از فصل هاي اين کتاب، مثلا «تشابه عرفان ايران با عرفان هندي» به اساس عرفان ايراني توجه شده است. در اين کتاب مکتب هاي ادبي سنّتني اروپايي به نحو تازه يي توضيح داشده شده است اما به مکتب هاي جديد چون اگزيستانسياليسم، پست مدرنيسم، رئاليسم جادويي.. هم پرداخته شده است. در همة اين موارد، مقايسه هايي بين اصل اين مکاتب و آن چه در ادبيات فارسي اتفاق افتاده، صورت گرفته است. نمونه هايي از رمان هاي معروف هر مکتب روايت و در مواردي تفسير شده است. ديگر از مباحث تازة کتاب بحث در مفاهيم سبک و نوع و مکتب است.