کتاب مسئله اسپينوزا، رماني نوشته ي اروين دي. يالوم است که اولين بار در سال 2012 وارد بازار نشر شد. زماني که پسري شانزده ساله به نام آلفرد روزنبرگ، به خاطر حرف هاي ضد يهودي اش در مدرسه به دفتر مدير احضار مي شود، به عنوان تنبيه وادار مي گردد تا متن هايي درباره ي اسپينوزا را از خودزندگي نامه ي شاعر آلماني، گوته، حفظ کند. روزنبرگ بسيار متحير مي شود وقتي درمي يابد که شاعر موردعلاقه اش، گوته، يکي از تحسين کنندگان و طرفداران فيلسوف يهودي قرن هفدهمي، باروخ اسپينوزا بوده است. روزنبرگ مدت ها پس از فارغ التحصيلي، همچنان با اين «مسئله ي اسپينوزا» درگير مي ماند: چگونه ممکن بوده که نابغه اي آلماني همچون گوته، از يکي از اعضاي نژادي الهام بگيرد که روزنبرگ، آن را بسيار پايين تر از خود مي داند و قصد نابودي اش را دارد؟ خود اسپينوزا نيز با تنبيه در زندگي اش ناآشنا نبود. او به خاطر نظرات ديني غيرمعمولش، در سال 1656 و در 24 سالگي از جامعه ي يهودي آمستردام اخراج شد. با اين که زندگي اسپينوزا کوتاه بود و او بدون امکانات و در انزوا عمر خود را سپري کرد، اين متفکر بزرگ و جريان ساز موفق به خلق آثاري شد که بدون شک مسير تاريخ را عوض کردند. کتاب مسئله اسپينوزا اين کتاب در دو بخش اصلي نوشته شده است، نويسنده در ابتدا به زندگي اسپينوزا، فيلسوف هلندي پرداخته و سپس زندگي و چگونگي تاثيرپذيري «آلفرد روزنبرگ»، نظريه پرداز حزب نازي از اسپينوزا روايت مي شود. صفحات نخست كتاب «مسئله اسپينوزا» خواننده را به يكي از خيابان هاي آمستردام سال ???? مي برد كه مرد جواني در مسير خلاف هموطنانش كه به سوي كنيسه براي عبادت مي روند، قدم مي زند. وي در برهه اي به سر مي‌برد كه پرسش هاي اساسي جهان بيني خود را رودرروي اساتيدش مطرح كرده است؛ پرسش هايي كه سنت ديرينه غرب را به چالش كشيدند و ايده هاي نويني را به منظور بازسازي آن پيشنهاد دادند. رمان دو ماجراي موازي را در دو دوره متفاوت دنبال مي كند. اولي زندگي اسپينوزا و ديگري هم ماجراي يك نظريه پرداز نازي است كه در جريان جنگ جهاني دوم در پي محو آثار اسپينوزاست. اين رمان به زندگي اسپينوزا و تاثيرپذيري هايي كه «آلفرد روزنبرگ»، تئوريسين حزب نازي از زندگي و شخصيت وي داشته، پرداخته است.