شيرزاد حسن به سال 1997 در کنفرانس جهاني نويسندگان در شهر موکولاي فنلاند به ايراد سخناني با عنوان پاسخي تازه براي پرسشي کهن پرداخت که توجه نويسندگان حاضر در کنفرانس را به خود جلب کرد. پس از اين کنفرانس او بر آن شد که تابعيت فنلاند را بپذيرد، اما بعد از شش ماه ماندن در سرزمين غربت، طاقت نياورد و راه ميهن خود را در پيش گرفت و در شهر سليمانيه اقامت گزيد. رمان مه بر فراز دره در حقيقت داستان نوستالژيک اقامت چندماهه ي او در اروپا و دلتنگي هايش براي زادگاه و خاطرات کودکي و بازگشتن به ميهن است و در همان حال کنکاشي قدرتمند در روح و روان خود و شخصيت هاي ديگر اين داستان است که آن را به شکل يک داستان روان شناختي درآورده است. نويسنده در اين رمان به زيبايي، قصه ي عشق افلاتوني و خالي از هرگونه ميل شهواني دو کودک دبستاني جسور و متفاوت با افراد عادي جامعه را که از عرف و عادات و هنجارهاي مرسوم اجتماع خود تخطي مي کنند، روايت مي کند.