تقريبا يک قرن و نيم بعد از کتاب "منشا گونه ها" ، بناي علوم تکاملي هنوز بر پايه اي که داروين بنا نهاده استوار است. "ارنست ماير" که از پيشگامان استفاده از ژنتيک مدرن براي گسترش اين علم است ، خوانندگان خود را از طريق کل ساختار تکاملي ، از ديرينه شناسي گرفته تا گاه نگاري کروموزومي راهنمايي مي کند. اما آنچه شايد بيشتر متخصصان را غافلگير کند، تحقيقات اخير نيست، بلکه دوام حيرت انگيز نظريه ي اصلي داروين است. در واقع براي اکثر خوانندگان دانستن اين امر جالب خواهد بود که نظريه داروين - ترکيبي از 5 نظريه - در انقلاب دوم داروين در دهه 1940 ، هنگامي که دانشمندان سرانجام ناپيوستگي هاي تکاملي را به نفع تغيير تدريجي در جمعيت هاي زياد رد کردند ، مورد پذيرش کامل قرار گرفت. از آن انقلاب ديرهنگام دوم ، زيست شناسان ابزارهاي قدرتمند جديدي را براي جستجوي تحولات تکاملي در سطح مولکولي بدست آورده اند. اما با وجود قدرت تبييني و ماندگار داروينيسم ، "ارنست ماير" هنوز با اسرار سرسختانه اي روبرو مي شود: به عنوان مثال ، چرا فسيل هاي زنده (مانند خرچنگ نعل اسبي) تکامل نمي يابند؟ و چگونه هوش بالا و نوع دوستي ايده آليستي در ميان آن موجودات عجيب به نام انسان ظاهر شد؟ "چيستي تکامل" يک دفاع جانانه از توضيحات دارويني در مورد زيست شناسي و راهنمايي زيبا درباره تکامل براي عموم خوانندگان در بردارد؛ کتاب "چيستي تکامل" مخاطبان مختلفي را در ذهن دارد: دانشمندان و غيردانشمندان که تفکر تکاملي را مي پذيرند اما دقيقا نمي دانند چگونه کار مي کند و همچنين آناني که تکامل را مي پذيرند اما از صحت توضيحات دارويني مطمئن نيستند. "ارنست ماير "با وضوح کميابي سوالات را در قلب تکامل مطرح مي کند - مدارک تکامل روي زمين چيست؟ منشأ و نقش تنوع ارگانيک چيست؟ -و با زباني تازه و غيرتکنيکي توصيف مي کند که چگونه جستجوي پاسخ در طول سالها راه حل هايي براي چالش برانگيزترين مشکلات مطرح شده توسط نظريه تکامل ارائه داده است. در بخش تحريک آميز نهايي ، "ارنست ماير" اظهار داشته که چگونه درک بهتر ما از تکامل بر ديدگاه ها و ارزش هاي انسان مدرن تأثير گذاشته است.