کتاب يادداشت هاي يک ديوانه، مجموعه اي از داستان هاي کوتاه نوشته ي نيکلاي گوگول است که نخستين بار در سال 1835 انتشار يافت. اين مجموعه داستان جذاب مي تواند بهترين شروع براي ورود به دنياي آثار گوگول باشد. داستان يادداشت هاي يک ديوانه که عنوان کتاب را نيز به خود اختصاص داده، در را به روي جهان عجيب کمدي، فانتزي و تحليل هاي اجتماعي اين نويسنده ي بزرگ مي گشايد. اين داستان، زوال عقلي کارمندي دون پايه را همزمان با تلاش هاي اين شخصيت براي جلب توجه زن مورد علاقه اش به تصوير مي کشد. داستان که در دوره ي حاکميت سرکوب گرانه ي نيکلاي اول مي گذرد، هجويه اي گزنده است بر کاغذبازي هاي افراطي و قوانين نه چندان کارآمد زمانه ي خود. گوگول در داستان هاي کتاب يادداشت هاي يک ديوانه، روي موضوعاتي همچون سرعت سرسام آور زندگي در خيابان هاي سن پترزبورگ و همچنين سقوط روح انسان به تاريکي و تباهي دست گذاشته است.