کاراتکوف، قهرمان داستان ما، کارمندي است که در اداره‌اي با نامي پرطمطراق اما در واقع کوچک و نه‌چندان مهم کار مي‌کند: بنياد تأمين مواد اوليه براي کبريت. کاراتکوف زندگي بخور و نميري دارد و خوش‌حال است که توانسته در زمانه‌اي که کسي سر کاري نمي‌ماند، يازده‌ ماه تمام سر کارش دوام بياورد و قصد دارد که تا دنيا دنياست در همين پست خدمت کند. اما بعد ازسوءتفاهمي کوچک موقعيت شغلي و، به تبع آن، زندگي‌اش را در خطر مي‌بيند. او چنان تحت تأثير اين واقعه قرار مي‌گيرد که سعي دارد هرطورشده سوءتفاهم را رفع کند، اما اوضاع پيچيده‌تر مي‌شود. حالا کاراتکوف بايد در کوچه و خيابان‌هاي مسکو و در راهروها، آسانسورها و راه‌پله‌هاي ادارات دولتي مسکو سگ‌دو بزند تا زندگي‌اش را نجات بدهد. ابليس‌نامه نخستين داستان بلند بولگاکف است که در آن واقعيت و خيال به هم آميخته. او سنت نثر رئاليستي را که در آن زندگي اجتماعي، شرح‌ حال قهرمان‌ها، وصف دقيق و جزئي وقايع روزمره‌ و بازسازي فضاها و مناظر شهري از عناصر اصلي است، با فانتزي و ماوراءالطبيعه در هم مي‌آميزد و به قرن بيستم هديه مي‌کند و در مسير استفاده از گروتسک و فانتزي، پا جاي پاي معلمش نيکالاي گوگول مي‌گذارد.