"پنج اقليم حضور" کتابي است به قلم "داريوش شايگان" که در آن "بحثي درباره شاعرانگي ايرانيان" مطرح مي‌کند. "داريوش شايگان" در "پنج اقليم حضور"، شعر ايران را از نظرگاه معنوي و فکري در آثار پنج شاعر ايراني: سعدي، حافظ فردوسي، خيام و مولوي، مورد بررسي قرار مي دهد تا شعر ايراني را بهتر به علاقمندان آن بشناساند. وي در پيشگفتار اين اثر مدعي است که ايرانيان از ميان صدها شاعري که نامشان در تاريخ ادبيات ايران به چشم مي‌خورد، اين پنج شاعر را به عنوان بالاترين نمونه از بينش شاعرانه خود انتخاب کرده اند.
جايگاه ممتاز اين شاعران در فلسفه ايراني صرفا ناشي از ويژگي‌هاي بارز شعر آنها نيست. اين پنج شاعر نماد تبلور جريان گسترده اي از نسب فکري است که سبک و زمينه منحصر به فردي را در نمايندگي از جهان شناسي منحصر به فرد خود اتخاذ مي کند.
خيام نماد نوعي تضاد در نبوغ ايراني است که طي آن جريانهاي متضادي همچون شک و ايمان، تعبد و سرکشي و دم و ابديت با يکديگر روبرو مي شوند. فردوسي مظهر اسطوره و حماسه است و مولانا جلال الدين محمد بلخي، اوج تکامل انسان در سنتي عرفاني را به تصوير مي‌کشد که ريشه‌ي آن با عبور از تفکرات بايزيد بسطامي و حلاج، به سنايي و عطار مي‌رسد. در "پنج اقليم حضور"، سعدي نماد آداب اجتماعي ايراني در آرماني‌ترين حالت خود است و حافظ ترجمان رمز و راز ادب فارسي است که حد تعادل را ميان صورت و معني برقرار کرده است. "داريوش شايگان" ويژگي هاي تاريخي، اجتماعي، فلسفي و عرفاني را در شعر اين پنج شاعر و همچنين راز ماندگاري آنها نزد ايرانيان را در کتاب "پنج اقليم حضور" بررسي کرده است که خوانشي روان، دلپذير و جامع را فراهم آورده است.