سروش در باب نهج البلاغه دو کتاب دارد يکي همين کتاب که شرح خطبه ي همام است مشهور به خطبه ي متقين و ديگري کتاب حکمت و شريعت که دو جلدي بوده و شرحي است بسيار خواندني بر نامه ي علي ابن ابي طالب به پسرش حسن که به نوعي وصيت نامه ي آن حضرت تلقي ميشود. کتاب اوصاف پارسايان شامل يک مقدمه ، خود خطبه به زبان عربي ، ترجمه ي فارسي خطبه و سپس شرح مفصل آنست که در هيجده فصل دسته بندي شده است . اين فصول ماحصل جلسات متعدد سخنراني است که در سال 1366 در مسجد امام صادق برگزار شده است که اولين جلسه ي در اول آبانماه 66و آخرين جلسه در مورخه بيست و يکم اسفند ماه همان سال برگزار شده است. سروش در مقدمه ي کتب نوشته : در نوجواني با دو منبع مهم اخلاق اسلامي و سلوک عملي آشنا يافتم . نخست کتاب جامع السعادات ملا مهدي نراقي و ديگري کتاب المراقبات في اعمال السنه از ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي . شايد اگر اين دو کتاب متواليا" به چنگ من نمي افتادند من هيچگاه به تفاوت عظيم آن دو تفطن نمي يافتم . بي هيچ ترديد دانستم که اخلاق اسلامي را از طهاره الاعراق ابن مسکويه و اخلاق ناصري خواجه نصير طوسي ( که آداب مي گساري را نيز در بر دارد) خواستن ، آب در هاون کوفتن و باد به غربال پيمودن است . آب را بايد از سر چشمه برداشت و اين سر چشمه جز ارشادات و تعليمات پيشوايان دين نيست . کلمات پيامبر و خطبه هاي نهج البلاغه و دعاهاي صحيفه ي سجاديه ، منبع فوار فضايل اسلام اند و براي تدوين علم اخلاق اسلامي بايد از آنها مدد جست . علي که خود سر حلقه ي پارسايان بود و در سلوک و تقرب به مرتبه ي ارجمند ولايت نايل آمده بود و آموزگار بزرگ جهاد اکبر و پرده دار حرم ستر خداوند بود بهتر از هر کس ديگر شايستگي داشت که مفسر کلام باري باشد و معني تقوا را که جامع جميع فضايل و سر کرامت نزد حق است باز نمايد و از اوصاف پارسايان که بندگان خداوندند پرده بردارد .