کتاب پيش رو اثري است به قلم استاد فرزانه، دکتر "محمدرضا شفيعي کدکني" که در آن با "با چراغ و آينه"، "در جستجوي ريشه هاي تحول شعر معاصر ايران" قدم بر مي دارد.
وي در اين اثر با ارائه ي چشم اندازي ديگر، به دگرگوني نهادهاي اجتماعي، اقتصادي و اصلاحات عباس ميرزا مي پردازد و مفاهيمي همچون آزادي، آرمان هاي ملي، ميهن پرستي، سويساليسم، تجدد ديني، نقد خرافات، پلوراليسم ديني و نيروهاي مذهبي و مساله ي زن را بررسي مي کند تا "در جستجوي ريشه هاي تحول شعر معاصر ايران"، تصويري همه جانبه به مخاطب ارائه کند. دکتر "محمدرضا شفيعي کدکني" با معرفي نخستين شعرهاي انتقادي، سياسي، مذهبي و انواع ادبي در عصر مشروطه، چهره هاي نقد ادبي را در اين دوره معرفي مي کند و علاوه بر بررسي شعر مشروطه، ويژگي هاي عمومي ادبيات درباري را در عصري که مقارن با مشروطيت بود، برمي شمرد.
نويسنده در "با چراغ و آينه"، برخي از برجسته ترين پيشگامان در عرصه ي تحول را نام مي برد و پس از آن به مراحل آشنايي ايرانيان با شعر فرنگي مي پردازد. در برخورد با فرنگ، دگرگوني ساخت و صورت ها بررسي مي شود و آغاز نهضت ترجمه در کنار نخستين ترجمه ها مورد توجه قرار مي گيرد. "محمدرضا شفيعي کدکني" از پرداختن به اثر زبان هاي فرنگي بر شعر فارسي نيز غافل نمي شود و ارتباط ترجمه را با تغيير سبک ها نشان مي دهد. در ادامه از مهم ترين مسائلي که در کتاب "با چراغ و آينه" به آن پرداخته شده، سفر از سنت به سمت نوآوري است که در اين راستا، نقش برخي از مهم ترين چهره هاي شعر و ادب فارسي مورد بررسي قرار مي گيرد.