کتاب "تلخ و شيرين" نوشته محمدعلي جمالزاده، يک مجموعه داستان کوتاه است که توسط علي دهباشي در سال 1337 گردآوري و تنظيم شده است. اين مجموعه حاوي هفت داستان با عناوين "يک روز در رستم‌آباد شميران"، "حق و ناحق"، "درويش موميايي"، "سرگذشت اولاد بشر"، "خواستگاري"، "آتش زير خاکستر" و "پيشوا" مي‌باشد.

"تلخ و شيرين" شامل آثاري است که به نقل از زندگي مردم معمولي و مظلوم اين سرزمين گردآوري شده و تمامي تناقضات زندگي را در خود جاي داده است. اين داستان‌ها نمايي هستند از زندگي که مي‌تواند شيريني‌ها و تلخي‌هاي بسياري را به همراه داشته باشد. آنها داستان زندگي انسان‌هاي محبوب و دوست‌داشتني اين سرزمين را بازتاب مي‌دهند، سرزميني که ما آن را وطن يا به اصطلاح امروزي‌تر، ميهن خود مي‌خوانيم و ساکنان آن را به عنوان برادران و خواهران خود مي‌شناسيم. از خدا مي‌خواهيم که به آن سرزمين خير و برکت بيافزايد و خوشبختي و رستگاري به مردمانش بخشيده شود. اين مجموعه، نگاهي ژرف به زندگي انسان و تضادهاي آن دارد و با موضوعات انساني و اجتماعي مختلف مواجه مي‌شود.

اين کتاب از زباني ساده و زيبا به خواننده تعريف مي‌کند که زندگي يک مردم واحد را نمي‌توان با کمي تلخي و کمي شيريني توصيف کرد؛ بلکه اين دو ويژگي همواره در کنار هم و در تعادل باشند. تصويري مهربانانه و پويا از تمامي جنبه‌هاي اين زندگي زاويه‌دار به نقل مي‌کند و خواننده را وارد دنياي غني و پيچيده انسانيت مي‌کند. اين کتاب با پيشنهادها و نکات فراواني در زمينه‌ي زندگي و ارتباطات انساني به همراه تصويري واقع‌گرايانه از واقعيت‌هاي زندگي، براي همه خوانندگان به عنوان يک منبع انسانيت و انديشه مي‌افزايد.