عقلانيت و آزادي از جمله مفاهيم ژرف و بحث برانگيز در فلسفه و علوم اجتماعي است. اقتصاددان و فيلسوف برجسته آمارتيا سن در دو جلد کتاب، عقلانيت ، آزادي و عدالت ، و با وضوح کامل و بينش خاص خود اين مسائل دشوار را نشان مي دهد. کتاب عقلانيت و آزادي - اولين جلد از اين دو جلد - در اصل به عقلانيت و آزادي مربوط است. سن در مورد معيارهاي معقول عقلانيت تحقيق و تفحص مي کند و و از معيارهاي استاندارد عقلانيت جدا مي شود و نشان مي دهد که چگونه مي توان آن را از نقطه نظر به يوغ کشيده شدن ارزش هاي فرد، درست مانند انتخابهايش، توسط مطالبات عقلاني مشاهده کرد. اين رويکرد پر ظرفيت، براي روشن کردن مطالبات عقلانيت در انتخاب فردي (از جمله تصميمات تحت عدم اطمينان) و همچنين انتخاب اجتماعي (از جمله تجزيه و تحليل منافع هزينه اي و ارزيابي محيطي) استفاده مي شود. سن با بيان اينکه يک رابطه متقابل بين عقلانيت و آزادي وجود دارد ، معتقد است که آزادي را نمي توان مستقل از ترجيحات و ارزش هاي استدلالي شخص ارزيابي کرد ، همانگونه که عقلانيت به نوبه خود ، آزادي فکر را مي طلبد. سن براي روشن کردن مطالبات عقل و ارزيابي آزادي از نظريه انتخاب اجتماعي (موضوعي که وي به توسعه آن کمک کرده است) استفاده مي کند. مقالات کتاب عقلانيت و آزادي به فهم تحولات مداوم سن در نظريه اقتصادي و فلسفه اجتماعي ، و درک ما از ارتباطات بين عقلانيت ، آزادي و عدالت اجتماعي کمک مي کند.