سرگذشت پيدايش کتاب هزار و يک شب، خود حکايتي بسيار پر رمز و راز و شگفت انگيز است. بر پايه ي مطالعات شرق شناسان و پژوهشگران اروپايي، سابقه ي اين کتاب به دو هزار سال قبل باز مي گردد . آن چه مسلم است، کتاب هزار و يک شب پيش از دوران پادشاهان هخامنشي، در هندوستان به ظهور مي رسد . آن گاه از قرار ، قبل از هجوم اسکندر مقدوني به سرزمين بزرگ پارس، کتاب به ايران آمده و با نام هزار افسان به پارسي باستان ترجمه شده است.